25 May 2018 थिर केसी
नेपालमा क्षमा मिलापको सेवासुरुवातसँगै मैले यसमा सहभागि हुने मौका पाँए । मनभित्रका तितोपनका जराहरु उखेलेर फाल्नकालागि ठूलो मद्दत मिल्यो । ब्यक्तिगत सिकाइलाई जव संस्थागत गर्ने अवसर मिल्यो तव माईका नेटवर्क नेपाल र यूएमएन मिलेर नेपालमा क्षमा तथा मिलापको सेवालाई निरन्तरता दिनका लागि साझेदारी भयो ।
सुरुका दिनमा मेरो बुझाई फरक थियो । क्षमा तथा मिलाप ख्रीष्टियनहरुको लागि नयाँ कुरा होइन । जसले येशूलाई विस्वास गरेको छ उसले क्षमा पाएको छ र दिन सकेको छ । यदि कोहि ख्रीष्टमा छ भने उ नयाँ सृष्टि हो पुराना कुराहरु वितिगएका छन भन्ने बाइबलको वाक्यांसलाई कण्ठ पारेको थिएँ । तर जव हामी नेपाली मण्डली र समुदायमा क्षमा मिलापको कुरा लिएर गयौं । मण्डली र ख्रीष्टियनहरु चाहीँ समुदाय र वरिपरि शान्ति निर्माताको रुपमा खडा हुन सक्नुपर्छ भन्ने हाम्रो मुख्य उद्देश्य थियो । म र मेरो बुझाई गलत सावित भयो जव हामी मण्डलीहरुमा क्षमाका कुरा गर्न थाल्यौं । हामीले थाहा पायौं मण्डली भित्र र हामी आफै भित्र क्षमा दिन र लिन नसकेको अवस्थामा रहेछाँै । हामी आफैबाट पहिले यो सेवा सुरु गर्नुपर्ने आवश्यकता महसुुस भयो ।
यहिक्रममा २०१० देखि आजसम्म आइपुग्दा हामीले क्षमा तथा मिलापको यो सेवाका पाँच बर्ष पुरा गरेका छौं । क्षमा मिलापको यो विगत पाँच बर्षले हामीलाई विषेशगरि मलाई धेरै अनुभव र केहि कुराहरु सिकाएको छ । यो कार्यक्रम गर्दा संस्थागतरुपमा हामी कति सफल भयौं वा भएनौं, हामीले के कस्ता उपलब्धिहरु हासिल गर्न सक्यौ र हामीले राखेको लक्ष्य प्राप्ति भयो कि भएन भन्ने कुरा फरक पाटो हुनसक्छ । तर व्यक्तिगत जीवनमा के कस्ता कुराहरु सिकाई भयो र यसलाई आफ्नो जीवनमा कसरी प्रयोग गरियो भन्ने कुरा महत्वपूर्ण हुनसक्छ ।
क्षमा मिलापको सेवाले मलाई धेरै कुरा सिक्ने मौका मिलेको छ जसमध्ये मैले मेरो जीवनमा सिकेका तीन मूख्य कुराहरुलाई यहाँ प्रस्तुत गर्न चाहन्छु ।
ड्ड ओठे क्षमाले जीवन बदल्न कठिन हुनेरहेछ ः जव क्षमा र मिलापको कुरा गर्छौं यो हाम्रो दैनिकी जस्तै बन्छ । पटक पटक क्षमा त उच्चारण गरिन्छ भित्र मनमा रहेको जड मेटाउन सकिएको हुदैन । यो अवस्थामा देखावटीरुपमा जतिसुकै क्षमाको कुरा गरे पनि मनबाट मिलाप आउन नसक्ने रहेछ । मेरो आफ्नै अनुभवमा पनि कति पटक क्षमा दिन्छु भनेर अंगालो हालेर मिलाप गरेको ब्यक्ती घरमा आउदाँ ह्ृदयमा अमिलोपन नमेटिएको हुनेरहेछ । यसकारण क्षमा मानिसलाई देखाउनका लागि ओठले उच्चारण गरेर मात्र नपुग्ने रहेछ तर परमेश्वरमा रहेर आफ्नो मन र मस्तिष्कलाई स्वतन्त्र पार्न सक्नुपर्नेरहेछ ।
ड्ड क्षमा लेनदेन पछि पनि कति सम्बन्ध सुध्रन समय लाग्छ र सबै सम्बन्धहरु राम्रै हुन्छन भन्ने पनि छैन ः यो निक्कै कठिन विषय हो । हामी बुझ्छौं क्षमा पछि सम्बन्धहरु पूर्णरुपमा सुध्रिएका हुनेछन् । मेरो अनुभव र सिकाइमा क्षमा एउटा त्यस्तो औजार हो जसले हाम्रो भित्रि मनलाई क्षमा दिन नसकेर उत्पन्न भएका सम्पूर्ण तितोपना र जटिलताहरुबाट छुटकारा दिन्छ । तर यो हुदैमा बाहिरी मानवीय स्वाभावका कारण उत्पन्न समस्याहरु निमिट्यान्न हुन्छन भन्न चाहिँ नसकिने रहेछ । यो प्रक्रिया भएकोले निरन्तर सर्घष गर्नुपर्ने पनि हुन्छ । यदि क्षमा पछि पनि कुनै एक पक्ष तयार नभएमा मिलाप कठिन हुन्छ तर क्षमालाई हृदयलाई स्वतन्त्र तुल्याउँछ । म आफैपनि यस्को सिकार भएको छु । एकातर्फ क्षमामिलाप कै कुराहरु सिकाइरहदाँ, अर्को तर्फ कतिजनासँग सम्बन्ध विग्रन पनि पुगेको छ । लामो समयसम्म पनि आत्मियताको सम्बन्ध सुध्रन सकेन । कति त अझै पनि उस्तै छ तर क्षमालाई मलाई त्यो अक्षमाको बन्धनबाट मुक्त गरेको छ । जव मैले मेरा हृदयबाट क्षमा दिनसके मेरो मनको भित्रि कुनामा कहिँ कतै त्यो ब्यक्तिप्रति कुनै नकरात्मक भावाना बाकीँ रहेन । म परमेश्वरको अनुग्रहमा स्वतन्त्र हुन सकेँ तर मानिसले भन्न सक्छन् तिमीले क्षमा दियौं अर्थात लियौं तर तिमीहरुको सम्बन्धमा सुधार आएको छैन नि । प्रश्न जायज हुनसक्छ तर मेरो बुझाईमा क्षमा कुनै नाटकीय अभिनय होइन नत कलात्मक जादुगरी नै । यो त केवल आफ्नो मनभित्रबाट परमेश्वरको अनुग्रहको शक्तिमामात्र गर्न सकिने अनुभव हो । त्यसकारण मन मिल्यो भने मत मिल्नै पर्छ भन्ने छैन मत फरक भए पनि मन मिल्न सक्नु चाहीँ महत्वपूर्ण कुरा हुन सक्छ । अहिलेसम्म पनि कतिजनासँग मेरो मत मिल्न सकेको छैन उनीहरुको कुरामा म वा मेरो कुरामा उनीहरु सहमत हुन सकिरहेको छैन तर त्यही कुराले मेरो मनमा उनीहरुप्रति कुनै नकरात्मक भावना वा तितोपन बाँकी रहेको छैन ।
ड्ड क्षमा हार होइन तर सुखी जीवन जिउने एउटा काइदा हो ः जव हामी क्षमाको कुरा गछौं त्यो बेला हाम्रो नम्रतापूर्ण क्षमालाई हार पनि सम्झन सक्छ वा आफैलाई पनि हार स्वीकारको आत्माग्लानी हुन सक्छ तर वास्तवमा क्षमा हार होइन । बरु यो त आफ्नै खराव मन माथिको विजय हो । यदि कसैले यसलाई हार नै सम्झिन्छ भनेपनि आफु यसबाट स्वतन्त्र हुने बाटो पहिल्याउनु नै उत्तम हुन्छ । संसारमा कोहि पनि हार्न चाहदैन, सबै क्षेत्रमा सम्पूर्णरुपले जित्न चाहन्छ तर क्षमा ले हामीलाई हार वा जीतको कुरा होइन बरु सुखमय र स्वतन्त्र जीवन जीउने काइदा सिकाउँछ । म आफै यो काइदा सिकिरहेको छु । धेरैपटक हार्नुपर्दाको पीडाले पोल्छ तर क्षमाले यो सवबाट स्वतन्त्र बनाएको छ । मलाई लाग्छ म यो विगत ५ बर्षमै धेरै पटक अचानो बनेको छु । आफैमा, परिवारमा वा समाज र देशमा धेरैपटक हारजितको लँडाई लडेको छु । जित्ने प्रयासमा कयौंपटक पछारिएको छु तर मेरो हारमा नै परमेश्वरले मलाई क्षमाद्वारा स्वततन्त्र र विजयको जीवन दिनुभएको छ । अहिले पनि यो जीवन जिउने काइदा सिकिरहेको छु सिकिरहनेछु ।
क्षमा मिलापका पाँच वर्षमा मैले व्यक्तिगतरुपमा र हामीले संस्थागतरुपमा जे जति प्रयास गर्यौं यो थालनी मात्र हो । जीवनका हरेक पाइलाहरु चुनौतीपूर्ण छन् । बोल्न र सिकाउन जति सजिलो छ आफ्नै जीवनमा प्रयोग गर्नुपर्दा कठिन हुँदो रहेछ । हामीलाई सहयोग गर्ने सबैलाई धन्यवाद् र मैले मेरो कारणले कोही कसैलाई असर पर्नेगरि वा मन दुखाउने कुनै काम वा वोली भएको भए म प्रत्येक समक्ष क्षमा याचना गर्दछु । क्षमा दिनसकौं, स्वतन्त्र बनौं ।